આચાર્ય ચાણક્યએ પોતાની નીતિ દ્વારા જીવન સંબંધિત સમસ્યાઓનું સમાધાન જણાવ્યું છે. ચાણક્યએ માણસને અસર કરતા તમામ વિષયોનો ખૂબ જ ઊંડો અભ્યાસ કર્યો હતો. આચાર્ય ચાણક્યનું અર્થશાસ્ત્ર, રાજનીતિ અને રાજનીતિ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ છે, જે દરેક માટે પ્રેરણાદાયી છે. આચાર્ય ચાણક્યની નીતિઓ અને વિચારો તમને થોડા કઠોર લાગશે, પરંતુ આ કઠોરતા જીવનનું સત્ય છે. ભાગદોડ ભરેલી જિંદગીમાં આપણે કદાચ આ વિચારોને અવગણીએ, પરંતુ આ શબ્દો તમને જીવનની દરેક કસોટીમાં મદદ કરશે. આજે આપણે આચાર્ય ચાણક્યના આ વિચારોમાંથી એક બીજા વિચારનું વિશ્લેષણ કરીશું. આજનો વિચાર જુગારની લત પર આધારિત છે.
આચાર્ય ચાણક્યના આ કથનનો અર્થ છે કે જે વ્યક્તિ જુગારમાં લિપ્ત થાય છે તેનું કોઈ કામ થતું નથી. એટલે કે આ વ્યસન ખાડા જેવું છે. જેમ માનવી અંતર ભરવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે, પરંતુ તેને ભરવાનું માનવીના હાથની બહાર છે. તેવી જ રીતે, જુગારમાં વ્યસ્ત વ્યક્તિ તેનું કોઈપણ કાર્ય પૂર્ણ કરી શકતો નથી. કારણ કે જુગારની લત પણ એ જ ખાડી જેવી છે જેમાં તમે ગમે તેટલી વસ્તુઓ નાખો તો પણ તે ભરી શકાતી નથી.
જો કોઈને જુગારની લત લાગી જાય તો તેનાથી છુટકારો મેળવવો મુશ્કેલ છે. જે રીતે જળો શરીરને ચોંટીને આખું લોહી ચૂસી લે છે, તેવી જ રીતે જુગારની લત માણસને આમાં બધા પૈસા ખર્ચી નાખે છે. આવી સ્થિતિમાં, વ્યક્તિ ગમે તેટલું કમાય અને ઘર લાવે, તે હંમેશા ગરીબ જ રહેશે. આ વ્યસનને કારણે માણસ માત્ર આર્થિક રીતે ગરીબ જ નથી થતો પરંતુ તેના પોતાના સંબંધો પણ દાવ પર લાગે છે.
ઘણી વખત એવું બને છે કે વ્યક્તિ આ વ્યસનની પકડમાં આવી જાય છે અને બધું દાવ પર લગાવી દે છે. અંતે, જ્યારે તેને કંઈપણ લાગતું નથી, ત્યારે તે રાજાથી પણ રંક બની શકે છે. આવી વ્યક્તિનું મન પણ હંમેશા જુગારની લતમાં તરબોળ રહે છે. તે હંમેશા વિચારતો રહે છે કે કદાચ આ વખતે પૈસાનું રોકાણ કરવાથી તેને ફાયદો થશે. ક્યારેક તે થોડો નફો પણ કરી લે છે. નફાના આ વ્યસનની પકડમાં તે પોતાના વર્તમાનને દાવ પર લગાવી દે છે એટલું જ નહીં, પોતાનું ભવિષ્ય પણ અંધકારમાં મૂકે છે. આ કારણથી આચાર્ય ચાણક્યએ કહ્યું છે કે જે લોકો જુગારમાં લિપ્ત હોય છે તેમનું કામ પૂર્ણ થતું નથી.
